فرمول‌بندی یکپارچه برای محاسبات عدم قطعیت در سنجش پرتوگیری فردی
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17190293Keywords:
دزیمتری فردی, عدم قطعیت اندازه‌گیری, پایش پرتوگیری فردی, ترمولومینسانس, منابع عدم قطعیتAbstract
پایش دوره‌ای پرتوگیری پرتوکاران (دزیمتری فردی) یک الزام ایمنی و استانداردی اجتناب‌ناپذیر در مراکز استفاده‌کننده از پرتو‌های یون‌ساز است. آزمایشگاه‌های انجام‌دهنده این پایش، مطابق با الزامات استاندارد ISO/IEC 17025، ملزم به گزارش نتایج اندازه‌گیری همراه با برآورد صحیح عدم قطعیت هستند. با این وجود، فرمول‌بندی دقیق و یکپارچه‌ای برای محاسبه این عدم قطعیت در حوزه دزیمتری فردی به‌طور گسترده ارائه نشده است. این مقاله با هدف پر کردن این خلأ، به ارائه یک فرمول‌بندی سیستماتیک برای محاسبه عدم قطعیت اندازه‌گیری در سنجش پرتوگیری فردی، عمدتاً با روش ترمولومینسانس (TLD)، می‌پردازد. در این راستا، مهم‌ترین منابع عدم قطعیت (از قبیل غیریکنواختی پاسخ دزیمترها، اثر پرتو زمینه، خطی‌نبودن پاسخ، وابستگی زاویه‌ای و انرژیایی، خطای کالیبراسیون و محوشدگی) بر اساس راهنمای IAEA-GSG-7 شناسایی و دسته‌بندی شده‌اند. برای هر منبع، توزیع آماری مربوطه (نرمال برای عدم قطعیت‌های نوع A و مستطیلی برای نوعB ) تعیین و روابط ریاضی حاکم استخراج گردیده است. حاصل این مطالعه، ارائه یک فرمول نهایی یکپارچه برای محاسبه عدم قطعیت کل است. این فرمول‌بندی می‌تواند به عنوان یک راهنمای جامع و قابل اتکا برای آزمایشگاه‌های دزیمتری مورد استفاده قرار گیرد تا آن‌ها را در برآورد عدم قطعیت مطابق با استانداردهای بین‌المللی و گزارش‌دهی معتبر نتایج یاری رساند.
Downloads
References
1. H Cember, Introduction to health physics, 4th edition, MCGraw Hill, ISBN: 978-0-07-164323-8 (2008)
2. B Amanat, MR Kardan, R Faghihi, SMH Pooya, Comparative Measurements of Radon Concentration in Soil Using Passive and Active Methods in High Level Natural Radiation Area (HLNRA) of Ramsar, Journal of Biomedical Physics & Engineering 3 (4), 139 (2013)
3. B Pourshahab, C Rasouli, SM Hosseini Pooya, H Rasouli, A Sadigzadeh, Dose measurement of hard x-ray produced by Damavand tokamak by means of LiF: Mg, Cu, P TLDs, Journal of Fusion Energy 32 (4), 451-456 (2013)
4. L Hafezi, SM Arianezhad, SM Hosseini Pooya, Evaluation of the radiation dose in the thyroid gland using different protective collars in panoramic imaging Dentomaxillofacial Radiology 47 (6), 20170428 (2018)
5. GF Knoll, Radiation detection & Measurement, ISBN 0471073385, Wiley (2000)
6. SMH Pooya, H Afarideh, M Taheri, MR Kardan, Passive α-particles spectrometry by polycarbonate SSNTD using new etching conditions, Radiation Physics and Chemistry 77 (8), 949-953 (2008)
7. FT Nabil, SMH Pooya, MS Zafarghandi, M Taheri, A diffusion chamber for passive separated measurements of radon/thoron concentration in dwellings Nuclear Instruments and Methods in Physics Research Section A: Accelerators, (694), 331-334 (2012)
8. Effect of reader and oven annealing on the glow curve structure and fading of aLiF: Mg, Cu, P TL dosimeter, M Hosseini-Pooya, M Jafarizadeh, Journal of Radiological Protection 24 (2), 173
9. ISO IEC 17025, General requirements for the competence of testing and calibration Laboratories, 3th edition (2017)
10. Hosseini Pooya S. M., Orouji T., Evaluation of effective sources in uncertainty measurements of personal dosimetry by a Harshaw TLD system, Journal of biomedical physics & engineering 4 (2), 43 (2014)
11. ICRP 75:1997, General Principles for the Radiation Protection of Workers
12. IEC 62387, Radiation protection instrumentation – Dosimetry systems with integrating passive detectors for individual, workplace and environmental monitoring of photon and beta radiation (2020).
13. IAEA GSG-7, Occupational Radiation Protection (2018).
14. ISO/IEC Guide 98-3:2008, Uncertainty of measurement – Part 3: Guide to the expression of uncertainty in measurement (GUM:1995).
15. Veronika R. Meyer, Measurement uncertainty J. Chrom. A, 1158, 15–24 (2007).
