تحلیل علل و پیامدهای آلودگی هوا و راهکارهای مؤثر برای کاهش آن
Keywords:
آلودگی هوا, سلامت انسان, محیط‌زیست, آلاینده‌ها, تغییرات اقلیمی, کنترل آلودگی, سیاست‌های محیط‌زیستیAbstract
آلودگی هوا یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های زیست‌محیطی و بهداشتی عصر حاضر است که اثرات جدی بر سلامت انسان، محیط‌زیست و اقلیم دارد. این مقاله به بررسی علل، پیامدها و روش‌های مقابله با آلودگی هوا پرداخته و تلاش می‌کند تا با تحلیل منابع مختلف آلاینده‌ها، اثرات آن‌ها بر سلامت عمومی، محیط‌زیست و چالش‌های موجود در کاهش آلودگی هوا؛ راهکارهایی برای مقابله با این بحران جهانی ارائه دهد. منابع آلودگی هوا به دو دستهی اصلی طبیعی و انسانی تقسیم می‌شوند که شامل فعالیت‌های زمین‌شناسی مانند فوران‌های آتشفشانی و طوفان‌های گرد و غبار از یک سو و فعالیت‌های صنعتی، حمل‌ونقل، کشاورزی و سوخت‌های فسیلی از سوی دیگر است. اثرات آلودگی هوا شامل بیماری‌های تنفسی -قلبی، سرطان‌ها، مشکلات عصبی -مغزی و آسیب به محیط‌زیست از جمله کاهش تنوع زیستی و تغییرات اقلیمی است. در این مقاله به بررسی مؤلفه‌های اصلی آلودگی هوا همچون گازهای آلاینده، ذرات معلق و ترکیبات آلی فرار پرداخته شده و چالش‌های مالی، اجتماعی و سیاسی موجود در کنترل آن مطرح گردیده است. همچنین اقدامات موفق کشورهای مختلف در کاهش آلودگی هوا مانند استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، ارتقای حمل‌ونقل عمومی و توسعه فناوری‌های پاک به عنوان الگوهایی برای دیگر کشورها معرفی شده است. در نهایت این مقاله بر لزوم همکاری بین‌المللی، سیاست‌های محیط‌زیستی مؤثر و سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین به‌منظور کاهش آلودگی هوا تأکید می‌کند.
Downloads
References
1. پیغمبرزاده، س. م. م.، الوانی، س. م.، امیرکبری، ع.ر. و ربیعی مندجین، م. ر. (1400). "ارائه مدل بومی اجرای سیاست‌های پیشگیری و کنترل آلودگی هوا در ایران (مطالعه موردی: شهر تهران)." فصلنامه مجلس و راهبرد، 28(150)، 69–98.
2. کارگروه سند، (1400)، "سند جامع حمایت طلبی کنترل آلودگی و کاهش پیامدهای آن بر سلامت"، فرهنگستان علوم پزشکی، ویراست دوم، 140.
3. قراگوزلو، ع. ر.، آل شیخ، ع. ا. و سجادیان، م. (1390). "نگرش‌های عمده کنترل آلودگی هوای ناشی از ترافیک در مدیریت شهری به منظور ارائه چارچوبی منطقی بر پایه پارادایم پایداری در تأمین مالی شهرداری‌ها (مطالعه موردی: کلانشهر تهران)." فصلنامه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری چشم‌انداز زاگراس، سال سوم، شماره 9، 157–184.
4. نظری، ر.، مهدوی عادلی، م. ح. و دادگر، ی. (1394). "بررسی عوامل مؤثر بر آلودگی محیط زیست در ایران طی دوره 1353-1392." فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، سال ششم، شماره بیست و یکم، 47–60.
5. عبدالحسنی، ن. و ذوالفقاری، ش.، "مروری بر پدیده آلودگی هوا در ایران؛ علت ها، تاثیرات و راهکارهای قانونی"، زیست سپهر، 56-46.
6. Richmond, A. K., & Kaufmann, R. K. (2006). "Is there a turning point in the relationship between income and energy use and/or carbon emissions," Ecological Economics, 56, 176–189
7. Heger, M., & Sarraf, M. (2018). “Air pollution in Tehran: Health costs, sources, and policies.”
8. Feng, L., & Liao, W. (2016). Legislation, plans and policies for prevention and control of air pollution in China: Achievements, challenges and improvements. Journal of Cleaner Production, 112, 1713–1723.
9. Hessami, Z. (2015). Air pollution – Challenges and solutions.
10. سلیمانی، ا. و چراغی، م.، 1402، گزارش آلودگی هوا، تهدیدی جدی برای سلامت، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات زیربنایی، 26.
