مقایسه درصد ترکیب تاجپوشش کلاسهای خوشخوراکی در سه رویشگاه مرتعی چهاردانگه ساری
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17845521کلمات کلیدی:
علفزار, بوته زار, تاج پوشش, کلاس های خوشخوراکی, مقایسه میانگین, چهاردانگه ساریچکیده
خوشخوراکی به معنای پذیرش و تمایل حیوانات برای مصرف گونههای گیاهی خاص است که میتواند تأثیر بهسزایی بر میزان تغذیه، سلامت و رشد آنها داشته باشد. گونههای گیاهی ازنظر خوشخوراکی به سه کلاس کلی تقسیم میشوند: کلاس 1 (خوشخوراک)، کلاس 2 (متوسط خوشخوراک) و کلاس 3 (کمخوشخوراک). ترکیب تاج پوشش گونههای گیاهی در هر یک از کلاسهای خوشخوراکی، بهطور مستقیم بر تولید علوفه و پایداری مرتع اثر میگذارد، در مراتع سالم، تنوع بالای گونهای و تعادل نسبی بین گونههای هر کلاس مشاهده میشود، درحالیکه در مراتع تخریبشده، معمولاً سهم گونههای کمخوشخوراک افزایش مییابد. . تحقیق حاضر با هدف مقایسه بین درصد ترکیب تاجپوشش کلاسهای مختلف خوشخوراکی در سه رویشگاه مرتعی در چهاردانگه ساری انجام شد که برای تحقق آن، اطلاعات مربوط به درصد تاجپوشش و کلاس خوشخوراکی گونهها در قالب 27 پلات برداشت و مقایسه میانگین ها بین ترکیب تاج پوشش سه کلاس خوشخوراکی در داخل رویشگاه ها به کمک آزمون One-way ANOVA انجام شد. نتایج نشان داد که با انتقال رویشگاه از علفزارها به سمت بوتهزار از درصد ترکیب تاجپوشش کلاس Ι خوشخوراکی کاسته و بر درصد ترکیب تاجپوشش کلاس ΙΙΙ خوشخوراکی افزوده میشود.
دانلودها
مراجع
1- Galt, D., Molinar, F., Navarro, J., Joseph, J., & Holechek, J. (2000). Grazing capacity and stocking rate. Rangelands Archives, 22(6), 7-11.
2- Briske, D. D., Derner, J. D., Brown, J. R., Fuhlendorf, S. D., Teague, W. R., Havstad, K. M., ... & Willms, W. D. (2008). Rotational grazing on rangelands: reconciliation of perception and experimental evidence. Rangeland Ecology & Management, 61(1), 3-17.
3- Fuhlendorf, S. D., & Engle, D. M. (2001). Restoring heterogeneity on rangelands: ecosystem management based on evolutionary grazing patterns: we propose a paradigm that enhances heterogeneity instead of homogeneity to promote biological diversity and wildlife habitat on rangelands grazed by livestock. BioScience, 51(8), 625-632.
4- Arzani, H., Basiri, M., Khatibi, F., & Ghorbani, G. (2006). Nutritive value of some Zagros Mountain rangeland species. Small ruminant research, 65(1-2), 128-135.
5- Milchunas, D. G., Sala, O. E., & Lauenroth, W. K. (1988). A generalized model of the effects of grazing by large herbivores on grassland community structure. The American Naturalist, 132(1), 87-106.
6- Holechek, J. L., Vavra, M., & Pieper, R. D. (1982). Botanical compostion of determination of range herbivore diets. A review Grazing animals, forage resources. Rangeland Ecology & Management/Journal of Range Management Archives, 35(3), 309-315.
7- Provenza, F. D. (1995). "Post-ingestive feedback as an elementary determinant of food preference and intake in ruminants." Journal of Range Management, 48(1), 2-17.
8- Teague, W. R., Dowhower, S. L., Baker, S. A., Haile, N., DeLaune, P. B., & Conover, D. M. (2011). Grazing management impacts on vegetation, soil biota and soil chemical, physical and hydrological properties in tall grass prairie. Agriculture, ecosystems & environment, 141(3-4), 310-322.
9- Milchunas, D. G., & Lauenroth, W. K. (1993). Quantitative effects of grazing on vegetation and soils over a global range of environments: Ecological Archives M063-001. Ecological monographs, 63(4), 327-366.
10- Westoby, M., Walker, B., & Noy-Meir, I. (1989). Opportunistic management for rangelands not at equilibrium. Rangeland Ecology & Management/Journal of Range Management Archives, 42(4), 266-274.
11- فرزانه پی، فاطمه و مصباح زاده، طیبه و اکبری، هوشنگ و رحیمی جهانگیری، مریم،1396، بررسی و ارزیابی وضعیت و گرایش مرتع در تیپ های گیاهی منطقه ی علاء سمنان، چهارمین کنفرانس بین المللی برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، تهران
12- قلی پور سلوشی، محمد و دیانتی تیلکی، قاسمعلی و عابدی، مهدی،1401،مقایسه ترکیب تاج پوشش گیاهان بر اساس کلاس خوشخوراکی در سطوح مختلف مدیریتی مراتع (مطالعه موردی : مراتع چهاردانگه استان مازندران)، ششمین کنگره بین المللی توسعه کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست و گردشگری
13- سیاه منصور, کمالی. (2022). اثر آتشسوزی بر خصوصیات کمی و کیفی پوششگیاهی علفزار ییلاقی (مطالعه موردی: سایت تحقیقاتی زاغه لرستان). نشریه علمی-پژوهشی مرتع و آبخیزداری, 75(4), 503-517.
14- CHIRILĂ, S. D., RĂILEANU, Ștefan, DAVID, L. O., COVALIOV, S., & DOROFTEI, M. (2024). An analysis of plant palatability on pastures of the delta: Case study, Danube Delta area, Romania.Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca, 52(1), 13568. https://doi.org/10.15835/nbha52113568
15- قلیپور سلوشی محمد، دیانتی تیلکی قاسمعلی، عابدی مهدی (1401). مقایسۀ خصوصیات پوشش گیاهی تحت سه تیمار مدیریت (چرای شدید، قرق و قرق با عملیات اصلاحی) در مراتع ییلاقی کیاسر چهاردانگه ساری. بوم شناسي كاربردي. 11 (3) :61-76
16- دفتر فنی مرتع، (1361)، کد گیاهان مرتعی ایران، کمیته نشر و تبلیغات سازمان جنگل¬ها و مراتع کشور
17- زارع چاهوکی م، 1380. بررسی رابطه چندگونه مرتعی با برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در مراتع پشتکوه استان یزد. پایان نامه کارشناسی ارشد مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
18- Zhao WY, Li JL and Qi JG, 2007. Changes in vegetation diversity and structure in response to heavy pressure in the northern Tianshan Mountion, China. Journal of Arid Environments 68: 465-479.
19- خطیبی ر، قاسمی آریان ی، جهانتاب الف و حاجی هاشمی م ر، 1391. بررسی رابطه خصوصیات خاکی مؤثر بر تیپ¬های رویشی (مطالعه موردی: مرتع دجینگ خاش ـ تفتان بلوچستان). فصلنامه علمی ـ پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران، شماره 19(1)، صفحه¬های 81-93
20- شفق کلوانق, عباس وند آذر. (2014). تأثیر نیتروژن، فسفر و پتاسیم خاک بر پراکنش گونههای مرتعی، علفهای هرز و پایداری گونهها در مراتع خلعتپوشان-تبریز. دانش کشاورزی وتولید پایدار, 24(2), 73-83.
21- Shirmardi, Hamzeh, A., Heidari, Gh, Ghorbani, J., Tahmasebi, P. and Abdolmohammad, M. (2019). Changes of vegetation indices in arable lands with different years of abandonment in Shirmard rangelands, Chaharmahal va Bakhtiari province. Journal of Plant Ecosystem Conservation. 6 (13): 177-196. (in Persian)
