مروری نظام‌مند بر نقش مدل‌سازی اطلاعات ساختمان (BIM) در بهبود زمان‌بندی پروژه‌های ساختمانی

چکیده

پیشرفت‌های فناورانه در صنعت ساخت‌وساز، به‌ویژه مدل‌سازی اطلاعات ساختمان (BIM)، فرصت‌های نوینی برای بهینه‌سازی زمان‌بندی پروژه‌ها فراهم کرده‌اند. این مقاله، با بهره‌گیری از رویکرد مرور نیمه‌نظام‌مند، به بررسی جامع ادبیات علمی منتشرشده بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۵ درباره نقش BIM در بهبود فرآیندهای زمان‌بندی پروژه‌های ساختمانی می‌پردازد. مطالعات منتخب در چهار محور اصلی دسته‌بندی شده‌اند: استفاده از BIM 4D برای شبیه‌سازی توالی ساخت، چالش‌های پیاده‌سازی در شرایط محدودیت منابع، تلفیق فناوری‌های نوین همچون هوش مصنوعی، واقعیت افزوده و اینترنت اشیا با BIM، و نقش این فناوری در ارتقای هماهنگی میان ذی‌نفعان پروژه. نتایج حاکی از آن است که BIM، به‌ویژه در قالب 4D، با فراهم‌سازی مدل‌های بصری و یکپارچه، دقت برنامه‌ریزی زمانی را افزایش داده، تداخلات اجرایی را پیش‌بینی کرده و کارایی منابع را ارتقا می‌دهد. با این حال، موانعی چون هزینه‌های اولیه بالا، کمبود نیروی متخصص، و نبود استانداردهای مشترک، مانع گسترش فراگیر این فناوری شده‌اند. این مطالعه با تبیین فرصت‌ها و چالش‌های موجود، مسیرهای آینده‌پژوهی و پیشنهادهایی برای توسعه بهره‌گیری از BIM در زمان‌بندی پروژه‌ها را ارائه می‌کند و می‌تواند مرجعی ارزشمند برای پژوهشگران، تصمیم‌گیران و فعالان صنعت ساخت باشد.