بررسی اثر کاربرد آب اسیدی شده حاصل از دستگاه گوگردسوز بر بهبود کیفیت آب آبیاری و برخی از خصوصیات شیمیایی خاک
Keywords:
گوگردسوز, آب اسیدی, خاک آهکی, بیکربنات آب, پ_هاش آبAbstract
در ایران، غالب خا‌ک‌ها آهکی و از لحاظ ماده آلی فقیر بوده و pH آن‌ها به دلیل حضور کربنات کلسیم معمولا در دامنه 5/7 تا 5/8 قرار دارد. همچنین پایین بودن کیفیت آب آبیاری (غلظت بالای یون بیکربنات، شوری و ...)، به اثبات رسیده است که روند فوق را تشدید می‌کند. یکی از راه‌کارهای کاهش میزان آهک و pH خاک و همین طور افزایش کیفیت آب آبیاری، استفاده از اسیدها و اسیدسازها در خاک یا آب آبیاری می‌باشد. به همین جهت به منظور بررسی اثر کاربرد آب آبیاری اسیدی شده توسط دستگاه گوگردسوز بر بهبود کیفیت آب آبیاری و برخی از خصوصیات شیمیایی خاک، پژوهش مزرعه‌ای انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات خاک و آب کشور واقع در منطقه مشکیندشت استان البرز طی سال 1400 (1 فصل زراعی تابستان) انجام شد. عامل اول: نوع آب آبیاری در دو سطح شامل (1) آب آبیاری معمولی (با pH حدودا 5/7-5/8) و (2) آب آبیاری اسیدی شده توسط دستگاه گوگردسوز (با pH حدودا 2-5/2) و عامل دوم: زمان نمونه‌برداری خاک در دو سطح شامل (1) قبل تاسل دهی و (2) بعد از تاسل دهی ذرت بود. نتایج نشان داد pH خاک و آب به موازات آب آبیاری اسیدی کاهش و EC خاک و آب افزایش یافت. میزان کلر و بیکربنات محلول در خاک نیز توسط آب آبیاری اسیدی کاهش نشان داد. همچنین درصد کربن آلی خاک نیز به کمک آب اسیدی افزایش یافت. نتایج کلی موید آن است، این دستگاه می‌تواند نقش جایگزین اسید سولفوریک غلیظ را به طور ایمن‌تر، کارا‌تر و همین طور اقتصادی‌تر در جهت کاهش pH و اصلاح کیفی آب آبیاری و خاکهای آهکی ایفا کند.
Downloads
References
قادری، ج.، ملکوتی، م.ج.، خاوازی، ک. و داوودی، م.ح. 1396. بررسی اثر کاربرد گوگرد عنصری بر عملکرد و برخی از ویژگی های کیفی گندم آبی (.Triticum astivum L). فیزیولوژی گیاهان زراعی، 9(33): 84-69.
سهرابی، ی.، احمدی، ا.، حیدری، غ. و سی و سه مرده، ع. 1398. اثر کودهای گوگرد و روی بر خصوصیات فیزیولوژیک و عملکرد دانه ذرت (.Zea mays L) تحت تنش خشکی. تنش‌های محیطی در علوم زراعی، 12(3)، 763-779.
ملکوتی، م.ج. ۱۳۹۷. نقش مصرف بهینه کود در افزایش عملکرد و تولید محصولات کشاورزی سالم. چاپ چهارم. انتشارات مبلغان.
ملکوتی، م.ج.، کشاورز، پ. و کریمیان، ن.ع. ۱۳۸۷. روش جامع تشخیص و توصیه بهینه کود برای کشاورزی پایدار. چاپ هفتم. مرکز نشر آثار علمی دانشگاه تربیت مدرس.
عامریان، م.، علی محمدیان، ل. و ملک حسینی، ا. 1396. ارزیابی دلایل بی توجهی و غفلت کشاورزان از عوارض سوء مصرف کودهای شیمیایی (به ویژه کود ازته) به روش بحث متمرکز گروهی. علوم و تکنولوژی محیط زیست، 19(4 (مسلسل 75) ): 47-36.
خادمی، ز.، ملکوتی، م.ب. و جونز، د. 1386. اثر اسیدهای آلی ریشه در قابلیت جذب عناصر غذایی در ریزوسفر. علوم خاک و آب، 21 (2): 189-171.
سالاری، م. و محمدی قهساره، ا. 1389. اثر محلولپاشی و اسیدی کردن آب آبیاری حاوی برخی عناصر بر میزان عناصر میکرو در برگ خیار گلخانه ای در کشت خاکی. پنجمین همایش ملی ایده های نو در کشاورزی، اصفهان.
سیدی، س.م. خواجه حسینی، م. رضوانی مقدم، پ. و شاهنده، ح. 1394. ارتباط حلاليت فسفر خاك و جذب نيتروژن وتأثير آن بر شاخص برداشت فسفر سياهدانه. علوم گیاهان زراعی ایران. 46 (1). 25-36.
نورقلی پور، ف. و ملکوتی، م.ج. ۱۳۸۴. روش‌های بهبود جذب عناصر غذایی در خاکهای آهکی. انتشارات سنا.
مطلبی فرد، ر.، ملکوتی، م.ب. و کافی، م. 1387. تاثیر pH آب آبیاری برخصوصیات کمی و کیفی گل میخک رقم ایوون. علوم خاک و آب، 22 (1): 111-103.
مهاجر میلانی، پ.، شهابی فر، ج.، اعتمادفر، ر.، فیض‌اله زاده اردبیلی، م.، خسروی نژاد، ا. و دلاوری دوسر، ا. ۱۳۹۳. کنترل کیفیت اب های بیکربناتی با استفاده از تزریق گاز so2 در آب ابیاری. موسسه تحقیقات خاک و آب کرج.
شهابی فر، ج.، پسندیده، م. و خسروی نژاد، ا. 1398. تحلیل اثربخشی دستگاه گوگرد سوز به منظور اصلاح آب‌های شور) مطالعه موردی استان قزوین(. دومین همایش بین المللی شورورزی. یزد. ایران.
Schumann, B. (1999). The causes of soil acidity. New south wales acid soil action program.
Schnug, E. (1997). Significance of sulphur for the quality of domesticated plants. Sulphur metabolism in higher plants: Molecular, ecophysiological and nutritional aspects.
