نگرشی مفهومی برآلایندههای آلی تاکید بر روی آلاینده‌های آروماتیک
Keywords:
آلودگی, سوخت فسیلی, آروماتیکهای چندحلقه‌ای, محیط زیست و سلامتAbstract
آلاینده‌های آروماتیک به‌عنوان یکی از مهم‌ترین گروه‌های آلاینده‌های آلی، به دلیل پایداری شیمیایی، سمیت بالا و قابلیت تجمع زیستی تهدیدی جدی برای محیط زیست و سلامت انسان محسوب می‌شوند. این ترکیبات که شامل بنزن، تولوئن و هیدروکربن‌های آروماتیک چندحلقه‌ای (PAHs) هستند، از منابع انسانی مانند احتراق ناقص سوخت‌ها، فعالیت‌های صنعتی و تخریب مواد پلاستیکی و همچنین منابع طبیعی وارد محیط زیست می‌شوند. اثرات زیست‌محیطی این آلاینده‌ها شامل کاهش کیفیت آب، خاک و هوا و اثرات بهداشتی آن‌ها شامل افزایش خطر سرطان، اختلالات ژنتیکی و مشکلات تنفسی است. برای پایش و کنترل این آلاینده‌ها از روش‌هایی نظیر کروماتوگرافی گازی، اکسیداسیون شیمیایی و فناوری‌های زیستی استفاده می‌شود. در این مقاله ضمن بررسی اثرات زیست‌محیطی و بهداشتی این ترکیبات، به چالش‌های پیش‌رو و راهکارهای پیشنهادی برای کاهش اثرات آن‌ها پرداخته شده است. استفاده از فناوری‌های پاک و سیاست‌های سخت‌گیرانه زیست‌محیطی در کنار آگاهی‌بخشی عمومی می‌تواند گامی موثر در مدیریت این چالش جهانی باشد.
Downloads
References
1. Van Winkle, M.R., Scheff, P.A. (2001), “Volatile organic compounds, polycyclic aromatic hydrocarbons and elements in the air of ten urban homes”. Indoor air. 11 (1):49-64. 6.
2. Miller, L., Xu, X., Lemke, L.D., Wheeler, A.J. (2019), “Interannual variation of air quality across an international airshed in Detroit (USA) and Windsor (Canada): A comparison of two sampling campaigns in both cities”. Atmospheric Environment, 198, 417-26.
3. ندافی، ک.، یونسیان، م.، فریدی، س.، رفیعی، ع.، پرمی، س.، صفری، غ. ح.، نبیزاده نودهی، ر.، بغمائیان، ک.، راستکاری، ن.، احمدخانیها، ر.، نیازی، ص. و حسینی، م.، (1392)، "شناسایی منابع انتشار هیدروکربن‌های آروماتیک چندحلقه‌ای ذرات 10PM هوای شهر تهران در سال 92"، مجله سلامت و محيط زیست، 10 (1) 36-25.
4. . Hoseini, M., Yunesian, M., Nabizadeh, R., Yaghmaeian, K., Ahmadkhaniha, R., Rastkari, N., et al. (2016), “Characterization and risk assessment of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in urban atmospheric Particulate of Tehran, Iran”. Environmental Science and Pollution Research. 23 (2),1820-32
5. Bignal, K.L., Langridge, S.and Zhou, J.L. (2008), “Release of polycyclic aromatic hydrocarbons, carbon monoxide and particulate matter from biomass combustion in a wood-fired boiler under varying boiler conditions. Atmospheric Environment”. 42 (39),8863-71
6. محمودی، م.، صفاهیه، ع.ر.، نیکپور، ی.، غانمی، ک. و مهدویانی، ا. (1391)، "بررسي غلظت هيدروكربنهاي آروماتيك چند حلقهاي در صدف helblingii Barbatia در سواحل بوشهر"، مجله شیلات ایران، 21، (2) 143-153.
7. غفاری، س.، ریاحی بختیاری، ع. ر. و ابراهیمی سیریزی، ز. (1392)، "کاربرد توأم هيدروکربنهاي آروماتيک چند حلقهاي(PAHs) و آلکانهاي نرمال در تعيين منشاء مواد آلي رسوبات مانگرويي جزيره قشم"، محیط شناسی، 39 (2) 112-101.
8. Orbea, A. and Cajaraville, M.P. (2006), “Peroxisome proliferation and antioxidant enzymes in transplanted mussels of four basque estuaries with different levels of polycyclic aromatic hydrocarbon and polychlorinated biphenyl pollution”. Environmental and Toxicological Chemistry, 25, 1616–1626.
9. Manoli, E., Samara, C., Konstantinou, I. and Albanis, T. (2000), “Pollution survey of polycyclic aromatic hydrocarbons in the bulk precipitation and surface waters of northern Greece”. Chemosphere, 41, 1845-1855.
10. حاجی آدینه، ح. ر.، محمدی روزبهانی، م.، پاینده، خ. و قنواتی، ن. (1399)، "بررسی میزان غلظت ترکیبات هیدروکربنهاي آروماتیک چند حلقهاي (PAHs) در هواي بیرونی و داخلی محیطهاي شهري (مطالعه موردي: شهر تهران، 1396-1397)"، مجله مهندسی بهداشت محیط، 8 (1) 30-17.
11. Ke, L., et al (2002), “Fate of polycyclic aromatic hydrocarbon (PAHs) contamination in a mangrove swamp in Hong Kong following an oil spill”. Marine Pollution Bulletin, 45, 339–347.
