تحلیل عناصر داستانی در رمان نارنجة اثر جوخة الحارثي (مورد بررسی: شخصیت، زمان و مکان و پیرنگ)
کلمات کلیدی:
ادبیات معاصر عرب, درمان, عناصر داستانی, «جوخة الحارثي»، , «نارنجة».چکیده
رمان «نارنجة» یکی از آثار ادبی «جوخة الحارثی» نویسنده عمانی است. این رمان دربردارنده سرگذشت انسان هایی است که در گذشته و حال خود مانده اند و نمی دانند برای آینده ای بهتر می بایست به آموخته های کدام دوره عمل کنند. نویسنده در تلاش است با خلق آثار داستانی ظرفیت های تاریخی، ادبی، فرهنگی و اجتماعی کشور خود را به جهانیان معرفی کند. موفقیت حارثی در نگارش رمان های مختلف باعث شده آثار وی از زاویه‌های مختلف مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد تا رمز موفقیت وی آشکار شود. یکی از ابزارهایی که می‌تواند عوامل موفقیت ساختار متن ادبی را مشخص کند، تحلیل ساختاری اثر است. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر تحلیل عناصر داستان، به تحلیل ساختاری رمان مذکور پرداخته و قالب داستان، عناصر اثرگذار و مشخصات فنی آن را مورد بررسی قرار داده است. نتایج حاصل از بررسی این رمان نشان می‌دهد که نویسنده با کاربرد دقیق و مناسب عناصر داستانی ساختاری منسجم و زبانی نو در تاریخ رمان نویسی ادبیات عربی خلق کرده و با شیوه های مختلف شخصیت‌پردازی توانسته از شخصیت های متعدد مناسب با موضوع داستان بهره گیرد. پیرنگ این داستان نوین بوده و برخلاف داستان های کلاسیک از یک خط سیر داستانی تبعیت نکرده بلکه با ایجاد خرده پیرنگ ها در ذیل پیرنگ اصلی، رمانی نوین خلق کرده است. علاوه بر این، شخصیت‌ها در رمان «نارنجة» به صورت عمیق و چند بعدی طراحی شده‌اند، به طوری که هر یک از آن‌ها نمایانگر جنبه‌های مختلفی از جامعه عمانی و چالش‌های انسانی هستند. زمان در این رمان به صورت غیرخطی و با استفاده از تکنیک‌های مختلف روایت می‌شود که به خواننده این امکان را می‌دهد تا به درک بهتری از تحولات شخصیت‌ها و تأثیرات زمان بر آن‌ها دست یابد. مکان نیز به عنوان یک عنصر کلیدی در شکل‌گیری داستان عمل می‌کند و فضاسازی‌های دقیق حارثی، خواننده را به دنیای واقعی و فرهنگی عمان نزدیک می‌کند. این رمان نه تنها به بررسی چالش‌های فردی و اجتماعی می‌پردازد، بلکه به تحلیلی عمیق از هویت و فرهنگ عمانی نیز می‌انجامد. در نهایت، این پژوهش به درک بهتر از ساختار و عناصر داستانی در رمان «نارنجة» کمک می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه این عناصر به خلق یک اثر ادبی موفق و تأثیرگذار منجر می‌شوند.
دانلودها
مراجع
بدوی، محمد، (1993 م)، الرواية الجديدة في مصر دراسة في التشکيل وإيدئولوجيا، ط 1، قاهره: مؤسسة الجامعية.
بناساز، سکینه، (1394ش)، نقد کهن‌الگویی شخصیت مرد در شعر معاصر عرب (مطالعه موردی: نازک الملائکه، فدوی طوقان، غاده السمان، سعاد صباح، دانشگاه تهران.
تقی زاده، سید حسن، (1398ش)، زبان فارسی و ادبیات آن،چ3، تهران: توس.
الحارثی، جوخة، (2016م)، نارنجة، بیروت: دارالآداب.
حنینة، طبیش،(2021م)، الرواية والتراث الشعبي "قراءة في رواية سيدات القمر لجوخة الحارثي"،« مجلة إشكالات في اللغة و الأدب »، م10، عدد4،صص193-203.
دقاق، عمر، (1393ش)، ملامح النثر الحدیث و فنونه، قم: ذوی القربی.
سلطانی،اکبر، (1387ش)، روایت پساساختاری، تهران: شریف.
سلیمانی، محسن،(1398ش)، تأملی دیگر در باب داستان، تهران: سوره مهر.
شولتز، دوان ؛ الن شولتز، سیدنی، (1394ش)، نظریه‌های شخصیت، ترجمه: یحیی سید محمدی، چاپ 31، تهران: ویرایش.
صافی، قاسم،(1379ش)، سرزمین و مردم پاکستان،تهران: ارشاد.
طبوش، عایشة، (2020م)، حیاة و الأعمال الروائیة لجوخة الحارثي، الجزائر: دارالقدس.
فوستر، تامس،(1369ش)، ادبیات داستانی، ترجمه رقیه اسدیان،تهران: چهل کلاغ.
گرین،کیت،سایر همکاران،(1383)، درسنامه نظریه و نقد ادبی،ترجمه لیلا بهرانی محمدی،تهران: روزنگار.
میرصادقی،جمال، (1380ش)، عناصر داستان، چ2، تهران: انتشارات سخن.
یونسی، ابراهیم، (1369ش)، هنر داستان نویسی، تهران، امیر کبیر.
Cuddon, J.A; Dictionary of Literary terms and Literary theory (revised by: c. E Preston): UK: Penguin Books, 1999.
