مفهوم زهد در اسلام و نسبت آن با دنیاگریزی
Keywords:
زهد, اسلام, تصوف, ترک دنیا, تعارض, دنیای بلاغ, دنیای ملعونهAbstract
زهد از آموزه‌های مهم در اسلام می‌باشد و از آنجایی که توجه به آن تاثیر مستقیم بر جهان‌بینی یک مسلمان و سبک زندگی‌اش دارد لازم است مفهوم دقیق آن براساس آموزه‌های دینی روشن شود. در میان مسلمانان برخی مانند گروهی از صوفیان با سوءبرداشت از مفهوم زهد به سمت دنیاگریزی و دنیاستیزی رفته‌اند. در این پژوهش به روش تحلیلی-توصیفی موضوع زهد بررسی شده است؛ همچنین با تعریف دنیای بلاغ و دنیای ملعونه، تعارض ظاهری بین برخی از آیات و روایات مرتبط با جایگاه دنیا، حل شده و در ادامه به بررسی سیره زندگی رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله و برخی از اصحابشان و امامان معصوم علیهم‌السلام، در نحوه استفاده از دنیا پرداخته شده است. در نهایت با جمع‌بندی موارد فوق این نتیجه حاصل شد که مفهوم اصلی زهد به معنای بهره‌مندی از دنیا توام با عدم دلبستگی و وابستگی به جاذبه‌های دنیایی است و ترک دنیا و دشمنی با آن در آموزه‌های اسلامی جایگاهی ندارد.
Downloads
References
1. آمدی، عبدالواحد بن محمد، غررالحکم و دررالکلم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1366 ش.
2. ابن شعبه حرّانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول، تصحیح علی اکبر غفاری، جامعه مدرسین، قم، 1363 ش.
3. بدوی، عبدالرحمن، تاریخ تصوّف اسلامی، ترجمه محمودرضا افتخارزاده، دفتر نشر معارف اسلامی، 1375 ش.
4. بغدادی، محمد بن محمد بن نعمان، امّالی مفید، کنگره شیخ مفید، 1413 ق.
5. حسینی زبیدی، محمدمرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، دارالفکر، بیروت، 1414 ق.
6. حلبی، علی اصغر، مبانی عرفان و احوال عارفان، انتشارات اساطیر، 1377 ش.
7. دیلمی، حسن بن محمد، ارشاد القلوب، انتشارات شریف رضی، 1412 ق.
8. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، معجم مفردات الفاظ قرآن، ترجمه حسین خداپرست، انتشارات نوید اسلام، قم، 1387 ش.
9. راوندی، قطب الدین، النوادر، چاپ اول: دارالکتب.
10. رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه صبحی صالح، نشر هجرت، 1414 ق.
11. طباطبایی، محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه، قم، 1374 ش.
12. طبرسی، ابوعلی فضل بن حسن، مکارم الاخلاق، نشر شریف رضی، 1412 ق.
13. طبرسی نوری، حسین بن محمدتقی، مستدرک الوسائل، موسسه آل البیت، 1408 ق.
14. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، تصحیح احمد حسینی اشکوری، مرتضوی، تهران، 1375 ش.
15. طوسی، محمد بن حسن، امّالی طوسی، انتشارات دارالثّقافه، 1414 ق.
16. طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، دارالکتب الاسلامیه، 1365 ش.
17. عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، انتشارات آل البیت، 1409 ق.
18. عاملی کفعمی، ابراهیم بن علی، مصباح الکفعمی، انتشارات رضی، 1405 ق.
19. فتّال، محمد بن حسن، روضه الواعظین، انتشارات رضی، 1386 ق.
20. فیض کاشانی، ملّا محسن، تفسیر الصافی، انتشارات الصدر، 1415 ق.
21. قشیری، ابوالقاسم عبدالکریم، رساله قشیریه، ترجمه ابوعثمان علی، تحقیق بدیع الزمان فروزانفر، انتشارات علمی فرهنگی، تهران، 1374 ش.
22. قمی، محمد بن علی بن بابویه، امّالی صدوق، المکتبه الاسلامیه، 1362 ش.
23. قمی، محمد بن علی بن بابویه، من لایحضره الفقیه، انتشارات جامعه مدرسین، 1413 ق.
24. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، دارالکتب الاسلامیه، 1365 ش.
25. مازندرانی، محمد صالح بن احمد، شرح الکافی، المکتبه الاسلامیه، 1382 ق.
26. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، دارالکتب الاسلامیه و المکتبه الاسلامیه.
27. مجلسی، محمدباقر، مرآه العقول، دارالکتب الاسلامیه، 1404 ق.
28. مجلسی، محمدباقر، عین الحیاه، انتشارات آل طه، 1388 ش.
29. محاسبی، حارث، الوصایا، تصحیح عبدالقادر احمد عطا، دارالکتب العلمیه، بیروت 1986 م.
30. محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، بی تا، بی نا.
31. مقدم، محمدتقی، کیفرکردار، بی تا، بی نا.
32. موسوی جزائری، سید نعمت الله، الانوار النّعمانیّه، مطبعه شرکت چاپ.
33. نمازی شاهرودی، علی، مستدرک سفینه البحار، بی تا، بی نا.
34. نیشابوری، عطار، تذکره الاولیاء، انتشارات صفی علیشاه، 1370 ش.
35. ورّام بن ابی فراس، مجموعه ورام، مکتبه الفقیه، 1376 ش.
36. هجویری، ابوالحسن، کشف المحجوب (با مقدمه دکتر قاسم انصاری)، انتشارات طهوری.
